Αρχή
- Κάθε αρχή και δύσκολη.
- Η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται.
- Η πρώτη μπουκιά είναι τρουβελιά.
- Η κότα έκανε τ' αυγό ή το αυγό την κότα;
- Το φαΐ και το χέσιμο ώσπου ν’ αρχίσουν θέλει.
- Μην καμαρώνεις στην αρχή προτού ιδείς το τέλος.
Ολοκλήρωση
- Φάγαμε το βόδι κι αφήσαμε την ουρά του.
- Αν δε γεμίσει το σακί πώς θα το πεις γεμάτο;
- Αφού έκαμες την εκκλησιά, κάμε και τ’ άγιο βήμα.
- Μην καμαρώνεις στην αρχή προτού ιδείς το τέλος.
Αναζήτηση
- Ψάχνει ψύλλους στ’ άχυρα.
- Θα το βρει η στραβή τ’ αρνί της.
- Θα το βρει η τάβλα το καρφί της.
- Στραβός βελόνι εγύρευε μέσα στην αχυρώνα.
- Ο ξένος και ο ποταμός τον τόπο τους γυρεύουν.
- Βασιλικός στην πόρτα μας κι εμείς τονε ζητούμε.
- Ό,τι γυρεύει η νεροχελώνα, στο νερό τα βρίσκει όλα.
- Όποιος χτυπάει του ανοίγουνε κι όποιος γυρεύει βρίσκει.
Ταχύτητα
- Το γοργόν και χάριν έχει.
Αποφάσεις
- Η νύχτα βγάνει επίσκοπο, η αυγή μητροπολίτη.
Πρωτοβουλία
- Μη φυτρώνεις εκεί που δεν σε σπέρνουν.
Δράση
- Σε χύτρα που βράζει, μύγες δεν πηγαίνουν.
Ορμητικότητα
- Βαστάτε Τούρκοι τ’ άλογα.
- Στη βράση κολλάει το σίδερο.
Πράξη
- Ό,τι πράξεις, θα εισπράξεις.
- Θα πηδήξω τάτα, θα σε δω παιδάκι μου.
- Σαν σ' αρέσει η φάβα, σπείρε και κάνα λαθούρι.
- Τι το λες και δεν το κάνεις, την υπόληψή σου χάνεις.
Χρησιμότητα
- Κάθε δεντράκι με τον ίσκιο του.
- Χώρια τα στέρφα από τα γαλάρια.
- Όσο λείπει ο αφέντης κανένα δεν νοιάζει, μα όσο λείπει ο γάιδαρος, ούλοι βαρυγκωμάνε.
Προσπάθεια & Κόπος
- Βαριά η καλογερική.
- Η σφίξη βγάνει το λάδι.
- Με τις πορδές δε βάφονται αβγά.
- Αν δεν βρέξεις κώλο, ψάρια δεν τρως.
- Βρέξ’ τον κώλο σου να φας μπαρμπούνι.
- Θέλει κόπο το ραπάνι, κάθε τόπος δεν το κάνει.
- Σαν σ' αρέσει η φάβα, σπείρε και κάνα λαθούρι.
- Θέρος-τρύγος-πόλεμος [στασιό δεν περιμένουν].
- Γόνατα που δεν κοπιάζουν, κοιλιά δεν θεραπεύουν.
- Για να το φας το μύγδαλο, πρέπει και να το σπάσεις.
- Βόδι να μην αλώνιζε, κόρη να μην εγέννα και νιος να μην εθέριζε, ποτέ του δε θα ‘γέρνα.
Εμπειρία
- Ο παθός και μαθός.
- Τα παθήματα μαθήματα.
- Η γριά η κότα έχει το ζουμί.
- Μη ρωτάς γιατρό, ρώτα τον παθό.
- Μαθημένα τα βουνά απ’ τα χιόνια.
- Άμα ξαναγίνω νύφη, ξέρω να χαμογελώ.
- Αξίζει μια γερόκοτα σαράντα πουλακίδες.
- Όποιος καεί με το χυλό, φυσάει και το γιαούρτι.
- Πάντα νέο στο κατάρτι, πάντα γέρο στο τιμόνι.
- Άκουσε γέρου συμβουλή και παιδεμένου γνώση.
- Τα παθήματα των πρώτων γιοφύρι των δευτέρων.
- Πέντε μήνες έναν κόμπο, ένα μήνα πέντε κόμπους.
- Να ξαναγενόμουν νύφη, θα ‘ξερα να προσκυνήσω.
- Γερόντων πάρε τη βουλή κι ανθρώπων μαθημένων, οπού έχουνε πολύ ψωμί και αλάτι φαγωμένο.
Αλλαγή
- Ρόδα είναι και γυρίζει.
- Παλιό μουλάρι, καινούργια περπατησιά.
- Άλλοι παπάδες ήρθανε, άλλα Βαγγέλια φέραν.
- Θα γυρίσει ο τροχός, θα χορτάσει κι ο φτωχός.
- Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια.
- Άλλες νυφάδες ήρθανε, άλλα κουλούρια πλάθουν.
Καινούργιο
- Καινούργιο κόσκινο και πού να σε κρεμάσω.
- Άμαθος βρακί εφόρει, κάθε πάτημα το εθώρει.
- Καινούριο φίλο έπιασες, παλιό μη λησμονήσεις.
- Συμπεθέροι και κουμπάροι, τον πρώτο χρόνο έχουν τη χάρη.
Αποκαλύψεις
- Ο Θεός κι ο γείτονας.
- Η νύχτα έχει αυτιά και η ημέρα μάτια.
- Όταν ανακατεύεις τα σκατά, βρομάνε.
- Ο τοίχος έχει αυτιά και ο κάμπος έχει μάτια.
- Μας μάθανε οι Κρητικοί πως είμαστε Χανιώτες.
- Ο βήχας, ο έρωτας και το χρήμα δεν κρύβονται.
- Τον ξένο μες στο σπίτι σου για μάρτυρα τον έχεις.
- Πάω να πω τoν πόνο μου και λέω την πομπή μου.
- Όποιος κρυφοπαντρεύεται, φανερά πομπεύεται.
- Αμ’ πότε σε ξεβράκωσα και δεν ήσουνα χεσμένος;
- Ειπέ του φίλου μυστικό, να σε πνίξει απ’ το λαιμό.
- Αν δεν το δείχνει η γίδα, το δείχνει το κέρατό της.
- Κι αλευρωμένος να ‘ναι ο ποντικός, η γάτα τον γνωρίζει.
- Θέλει η πουτάνα να κρυφτεί, μα η χαρά δεν την αφήνει.
- Η γυναίκα όταν παντρευτεί και το μουλάρι όταν σαμαρωθεί [δείχνουν τις πληγές τους].
Ετοιμότητα
- Αν θα ζυμώσεις το ταχύ, αποβραδίς κοσκίνα.
- Τούμπανα στη γειτονιά σου, δέξου τα και στη γωνιά σου.
Επιμονή
- Ο επιμένων νικά.
Πολυπραγμοσύνη
- Ή παπάς παπάς ή ζευγάς ζευγάς.
- Ράβε-ξήλωνε, δουλειά να μη σου λείπει.
- Ή ρούφα ή φύσα, και τα δυο δε γίνονται.
- Και στο φούρνο και στο μύλο δε γίνεται.
- Δεν χωράνε δυο καρπούζια σε μια μασχάλη.
- Όπου πολλά μπερδεύεται και πολλά πομπεύεται.
- Όσο είν’ ο νους μου στο χωράφι, τόσα βόιδα να βρεθούνε.
Ευκαιρίες
- Έπεσε ο λύκος στ’ άντερα.
- Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη.
- Βρήκαμε παπά, ας θάψουμε πέντε-έξι.
- Το ποτάμι κάθε μέρα κούτσουρα δεν κατεβάζει.
- Χαίρου τον καλό καιρό, γιατί ο κακός δε λείπει.
- Ό,τι φάμε, ό,τι πιούμε κι ό,τι αρπάξει ο κώλος μας.
- Όταν έχεις και δεν τρως, πρέπει να σε δει γιατρός.
- Εγώ στραβώνω και πουλώ και συ ιδές και αγόραζε.
- Μην αποδιώχνεις το καλό στην πόρτα σου σαν έρθει.
- Γαμεί η χελώνα το λαγό, όταν ο αετός είναι από πάνω.
- Όταν σου τρέχει, τρέχα το [κι αν δεν σου τρέχει στέκα]
- Πάρε με όταν μ’ εύρης για να μ’ έχεις όταν θέλεις.
- Βρήκες καιρό, αρμένιζε, καιρό μην περιμένεις γιατί ο καιρός τα πράγματα δεν ξέρεις πώς τα φέρνει.
No comments:
Post a Comment